Iraz CANDAŞ KILIÇGEDİK
Ağustos 2012’de Permakültür Araştırma Enstitüsü (PAE) Türkiye'nin düzenlediği PRI (Permaculture Research Institute) Permakültür Tasarım Sertifikası (PDC) Kursu’nu tamamladıktan sonra kariyerini bu alanda ilerletmeye karar verdi.
2013’te PAE Avustralya gerçekleşen, Geoff Lawton’ın yürütücülüğündeki uzmanlık staj programını tamamladı. Staj süresinde; PDC Eğitmen Eğitimi, Toprak Kazı İşleri, Şehirde Permakültür Tasarımı, Permakültür Projesi Yöneticiliği, Tohum Saklama ve Dirençli Beslenme Yoluyla Gıda Güvenliği, Toprak Biyolojisi ve Sürdürülebilir Toprak Yönetimi gibi farklı konularda uzmanlaşmanın yanı sıra yoğun bir çalışmayla saha deneyimini artırdı. Edindiği teorik ve pratik bilgileri, “Kızıltepe Permakültür” projesinin tasarım ve uygulama çalışmaları ile hayata geçirdi.
2014’te PAE Türkiye’nin eğitmenlerinden oldu ve birçok kere, permakültür, toprak ve kompost konularında müfredatlar hazırladı. “Permakültüre Giriş”, “Permakültür Tasarım Sertifikası Kursu”, “Toprak, Kompost ve Tuvalet” ve “Permakültür: Temel Kavramlar ve Beceriler” başlıkları ile halen eğitim vermeye devam ediyor.
Temmuz 2015’te Savory Institute “Uygulamalı Bütüncül Yönetim Eğitimi”ni tamamladı. Mayıs 2014’te başladığı Owen Hablutzel eğitmenliğindeki “Keyline Design®” programını uygulamalı olarak 2019’da bitirdi.
2021’de Dr. Elaine’in Toprak Besin Ağı Okulundan (Dr. Elaine’s™ Soil Food Web School) burslu bir şekilde mezun olup “Sertifikalı Laboratuvar Teknisyenliği” unvanını kazandı ve bu unvanla toprak ve kompost mikrobiyolojisi analizi yapıyor. Aynı okulda Biocomplete™ kompost, kompost özütü ve kompost çayı yapımı ve arazi uygulamalarını içeren danışmanlık eğitimine (Consultant Training Program) devam ediyor.
2014 yılından bugüne, permakültür tasarımı, arazi yönetimi, ekolojik yapılar, gıda, tohum, toprak biyolojisi ve toprak iyileştirme konularında çalıştı; farklı ölçeklerde ve coğrafyalarda tasarım ve arazi uygulamaları yaptı; yüzlerce yetişkine eğitim verdi.
WWF-Türkiye’nin “Sağlıklı Toprak Hareketi Projesi” çerçevesinde yayınlanan “Türkiye’de Tarım Topraklarının Dünü, Bugünü, Yarını Raporu”nun yazarlarından biri. Projenin pilot arazilerinde kompost özütü uygulamalarını gerçekleştiriyor ve mikrobiyolojik analizlerini yapıyor. Kurumun bir başka projesi olan “Pamuk Üretiminde Su Koruyuculuğu ve Onarıcı Tarım Pilot Projesi”nde çiftçiler için onarıcı tarım rehberi ve video eğitim materyallerinin yazılması ve yayına hazırlanması ile pamuk üretiminde toprak mikrobiyolojisini iyileştirmeye yönelik kompost uygulamaları konularında danışmanlık yapıyor. Aynı zamanda “Pamuk Üretiminde Onarıcı Tarım Puanlama Kartı”nı hazırlayan ekipte yer alıyor.
Mart 2023’ten itibaren Yaşam İçin Toprak Derneği’nin Onarıcı Tarım Programı eş koordinatörü olarak Kahramanmaraş depreminden etkilenen küçük ölçekli çiftçilerin ve bölge halkının dirençliliğini hedefleyen “Tarımla Onaralım” projesinin onarıcı tarım uygulamalarını kurucu ortağı olduğu Hifco adına Edwin Clarke ile birlikte yürütüyor.
Toprak iyileştirme, kompost, onarıcı tarım ve permakültür tasarımı, danışmanlığı ve eğitmenliği işini İzmir’de sürdürüyor.